وبلاگ ارزان مبله

مجموعه گنجعلی خان کرمان

مجموعه‌ی گنجعلی‌خان کرمان در کنار بازار وسیع این شهر واقع شده‌است. این شرکت شامل میدان، حمام، کاروانسرا، مدرسه و… میباشد.

تیم گنجعلی‌خان در راءس سابق شهر کرمان و در کنار بازار وسیع کرمان جای‌دارد. گنجعلی‌خان که از حکام مشهور دوران فرمان روا عباس میباشد از سال ۱۰۰۵ تا ۱۰۳۴ هجری قمری بر کرمان دستور‌روایی و اثرها و بناهای متعددی ساخته و در آبادی این حوزه‌ کوشیده میباشد.

معمار گروه «مدرس فرمان روا محمد معمار یزدی» و بانی آن گنجعلی‌خان، میباشد. سبک معماری این سازه به نحوه‌ی اصفهانی میباشد. مساحت گروه‌ی گنجعلی‌خان ۱۱۰۰۰ مترمربع میباشد. این موسسه از یک سری سازه تشکیل شده‌است.

بناهای گروه از آثاری که از گروه‌ی گنجعلی‌خان مانده، میدانی در مرکز شهر میباشد که در حاشیه‌ی بازار بزرگ قرار دارد. در ۳ ضلع میدان، بازار واقع گردیده و در ضلع دیگرش سرای گنجعلی‌خان قرار دارد. طاق‌نماهای آجری، کاشی‌کاری، فضای سبز، حوض آب و دیگر آثار جالب، زیبایی این میدان را دوچندان کرده‌اند.این میدان به لحاظ اصول شهرسازی نیز ازجمله میادینی میباشد که در ایران تعریف درست میدان را می‌قدرت به آن اتلاق کردو عناصر شاخص شهری در حوالی آن با تناسبات مشخص و درستی قرار گرفته و محور پیاده میباشد واصلا تردد اتومبیل در آن رخ نمی‌گیرد.

بازار بازار در بخش جنوبی میدان گنجعلی خان قرار گرفته میباشد. در جهت راست این بازار، خزینه تاریخی گنجعلی‌خان و هجده مغازه قراردارد و در سوی چپ آن طاق‌نماهایی پباده سازی گردیده‌اند که پایین این طاقنماها، دستفروشان به کار مشغول میباشند. در انتهای بازار گنجعلی‌خان بازار زرگری جای دارد که به قیصریه معروف میباشد.

مسجد

این سازه در ضلع شمال شرقی میدان گنجعلی‌خان واقع گردیده و در ظاهر نمازخانه‌ی کاروانسرای وسیع تیم یا این که مکتب‌ی همسایه بوده میباشد. بنای مسجد، کوچک و مشتمل بر یک شبستان و ایوان محل ورود میباشد. نمای تراس، ساده میباشد و روی آن طرح‌هایی هندسی روی گچ کشیده شده‌است. کف حیاط سنگی میباشد و بر بالای در چوبی آن، کتیبه‌ای سنگی قراردارد.

پس از محل ورود حیاط، راهرویی باریک و آن‌گاه، فضای گنبددار شبستان جای دارد. پوشش گنبدی سازه ۱۲ نورگیر داراست. مسجد، محرابی با لوح مرمرین و نقش گلدان داراست. تزیینات این شبستان عبارت‌اند از نگارگری، گچبری، مقرنس‌کاری و کاربندی. این مسجد جدیدا نوسازی گردیده و امروزه تنها جهت بازدید گردشگران گزینه به کار گیری قرار میگیرد و نماز در آن برگزار نمیشود.

حمام

تزیینات گچ‌بری و نگارگری‌های سردر خزینه به دو بخش تقسیم میگردد: بخش بالایی مقرنس مرتبط با زمان‌ی صفویه و دارنده تزیینات گل وبوته وگچ‌بری میباشد که اداره‌ی به جا مانده فرهنگی استان کرمان در سال ۱۳۷۴ آن را نوسازی نموده است و بخش تحت مرتبط با عصر‌ی قاجاریه میباشد که روی تزیینات زمان‌ی صفویه کشیده گردیده ‌میباشد. این نگارگری‌ها موضوعاتی زیرا بهرام گور، خسرو و شیرین، شاهان در حالا شکار، کاروان شتر و حیوان ها درنده دارا‌هستند. تحت نگارگری‌ها، کتیبه‌ای از مرمر سبز چشم می شود که با خط نستعلیق، اشعاری بر آن حک شده‌است و مورخ آن را ۱۰۲۰ ه. ق نشان میدهد.

رختکن یا این که سربینه فضایی میباشد که با عبور از پایین سردر و راهرویی غیرمستقیم، که بازدارنده از دیدن داخل حمام و نگهداری گرمای آن می گردد و عبور از یک هشتی کوچک و درگاهی منقوش با حجاری طیوران دریایی به آن می‌رسیم. این سربینه از فضاهای اصلی سازه و متشکل از یک فضای میانی بزرگ با سقفی بلند و پرکار و غرفه‌های کوچک‌خیس در نزدیکی آن میباشد غرفه‌ها دارنده حوضچه‌ای با فواره میباشند.]

این غرفه‌ها از آخر به هم دارای ارتباط میشوند. رخت کن، با وجود اینکه فضایی یکپارچه به حیث میرسد ولی کناره‌هایی خلوت و تو درتو دارد که فضایی مطلوب برای استراحت، عبادت و مذاکره بوده میباشد. رختکن حمام با اشکال زیراندازها، بقچه‌های کرباسی، قطیفه‌ها و بدن‌کم آب‌کن‌های فراوان، تزیین گردیده‌ میباشد.

اینک این حمام تحت عنوان موزه‌ی مردم‌شناسی آیتم به کارگیری قرار می گیرد و مجسمه‌هایی مومی در جاهای گوناگون آن قرار گرفته میباشد که نشانگر کسانی از طبقات متفاوت جامعه‌ی آن دوران نظیر روحانیون، پیشه‌وران، مردم معمولی و… می باشند. راهروی طولانی و زاویه‌دار حمام با ظروفی نظیر طشت، تاس و وسایلی مانند لُنگ، سدر، حنا، سینی‌های سابق، کتف‌های سنتی، آینه‌های مختلف، سنگ پاهای سابق و وسایل بدن‌شویی دیگر، تزیین شده‌است. در سوی راست «گرمخانه»، مجسمه‌های انبان‌کشان و دلاکان، درگیر دلاکی جای دارد.