آتشکده آذر (اردبیل)
آتشکده آذر فریق
روستای باستانی و ییلاقی آتشگاه که به آغ مام هم دارای شهرت میباشد از توابع دهستان سبلان در مسافت ۵ کیلومتری شمال سرعین واقع شدهاست . این روستا از باستانی ترین مکانهای شهر سرعین و استان است که اثرها مانده از دورانهای قدیم موید این مطلب است .
بر فراز تپه باستانی که امروزه خرابه هائی از آن باقی مانده است , نشان و یادگاری از رونق این منطقه در دورانهای تاریخی قبل ایران و آذربایجان هست . در حال حاضر براثر عوامل طبیعی در کنار سایر عوامل نظیر ساخت و سازها برفراز تپه باستانی باعث از بین رفتن تدریجی بنای آتشکده شدهاست .
ولی تپه باستانی آن بصورت تپه ای مرتفع در درون ده به نیکی نمایان است . براساس داستان ها و سندها تاریخی این مکان از مرکزها کلیدی و مقدس آیین زرتشتی خصوصاً در دوران ساسانیان بوده است و معبدی نیز در آنجا بوده که از بین رفته و آثاری از آن باقی نمانده است , سازه به روایاتی جز زنجیری از آن , «در تشکیلات انوشیروان آذربایجان مرکز شمال بود… و حاکم نشین آن ارتاوید یا این که اردبیل بوده است» «در اردبیل که راءس نشو و نمای دعوتهای اول آئین زرتشت بوده است معبد یا این که بنائی از آن دوران باقی نمانده البته در بعضا نقاط ازجمله دامنه های کوه سبلان… که با اشاعه اسلام عموماً از در میان رفته جز قریه آتشگاه حتی نامهای آن ها هم تغییر کرده است» , «محل آتشکده قدیمی در کنار دهکده ای قراردارد و برجای مرتفعی ( تپه باستانی ) است . که روز جاری مسجدی بر روی آن موجود هست ( اکنون عاری از هرگونه بنائی است ) که به صورت زیارتگاهی میباشد , مانند این آتشکده ها در دهستانها دامنه سبلان بسیار است»
تاریخچه آتشکده آذر فریق
بعداز زلزله ۱۳۷۵ به جا مانده فرهنگی استان اذن هیچگونه ساخت و سازی بر روی تپه مذکور و خرابه های آتشکده را نداده است علاوه بر آن در حین قسمتهای اعظم قریه در درون زمین لوله های سفالی جای دارد که تعدادی از این لوله های سفالی و مسیر آنها در اثر خاکبرداری و یا این که عوامل دیگر ظواهر گشته است .
مورخ دقیق لوله گذاری مشخص نمی باشد . البته وضعیت قرار گرفتن آنها در دل زمین مؤید این مقاله است که به مراد هدایت آب به مکانهای مشخص و رقم خورده بوده است و براساس اظهارات اهالی و ریش سفیدان تنی چند از چشمه های ظواهر شده در سطح زمین در واقع آب هدایت شده توسط آن لوله ها هست که در اثر فشار وارده شکسته و آب آن بصورت ذکر شده ظاهر شدهاست . تکه های شکسته لوله های سفالی در مرحله اعظم روستا خصوصاً حوالی تپه باستانی به میزان شایان توجه دیده می شود . در مسافت تقریبی حدود ۲۰۰ متر از تپه باستانی در سمت غرب تپه ای طبیعی موجود است .
در زیر تپه غاری به نام کهل لر با ورودیهای متفاوت قرار گرفته است که تعدادی از این مسئله مسدود شدهاست و از مجموع ورودی ها , دو مورد آن هنوز نیز باز بوده و امکان رفتن به داخل آن را ممن می سازد اگرچه کسی داخل آن نمی رود . این غار با توجه به موقعیت و صورت ظاهری آن شباهت متعددی به غارهای موجود در نزدیکی سرعین و نیر که آثار باستانی شگفت انگیزی در زیرزمین به دور از انظار عمومی هست