باغ دو کمال تبریز
مقبرهی دو کمال تبریز آرامگاه کمالالدین مسعود خجندی، شاعر نامدار قرن هشتم و نهم هجری و کمالالدین بهزاد، نقاش و نگارگر قرن دهم هجری، یکی از جاهای جذاب تبریز میباشد و به همین عامل به نام «دو کمال» شهرت یافته میباشد. طبق اسناد تاریخی موجود، علاوه بر این نقاش و شاعر بزرگ، آرامگاه جمعی از هنرمندان تبریزی از جمله نظامالدین شاه محمد نقاش، استاد سلطان محمود مجلد (استاد جلدساز زمانی صفوی)، مولانا طوسی و مولانا شروانی است ، ولی امروزه محل ظریف دفن آنان مشخص نیست.
تاریخچه و هنرمندان مدفون در این مقبره در مورد صورتگیری باغ دو کمال، در مورخ آمده میباشد که کمالالدین مسعود خجندی که اهل تاجیکستان بود، هنگام بازگشت از سفر حج، به تبریز و تمدن مردم این شهر علاقهمند گردیده و آن جا ماندگار میگردد. او که از شاعران و غزلسرایان سرشناس بود، پایین حمایت پاد شاه حسین جلایری قرار گرفت و به جهت علاقه یگانه ایشان به کمالالدین، در محله بیلانکوه باغچهای را به عنوان کادو، پیشکش این شاعر کرد و در آن خانقاهی برای او ساخت. این گلشن، گلشن کمال نام گرفت. کمالالدین خجندی در سال ۷۹۳ هجری قمری درگذشت و او را در خانقاه باغ خود به خاک سپردند.
کمالالدین بهزاد، نقاش و نگارگر زمانی صفوی، اهل شهر هرات بود. شاه اسماعیل صفوی بعداز تصرف هرات، این نقاش موفقدست را به پایتخت خود یعنی تبریز آورد. کمالالدین دراین شهر آیتم احترام تمامیی مردم و بزرگان حکومتی بود. از معروفترین اثرها بهزاد میاقتدار به نگارههای بنای کاخ خوریق، خلیفه در گرمابه، یوسف و زلیخا، مبارزه شترها و نگارههای وی در پارک سعدی اشاره کرد. او در سال ۹۴۲ هجری قمری در همین شهر درگذشت و اورا در باغ کمال، کنار آرامگاه کمالالدین خجندی به خاک سپردند.
از سایر هنرمندان دفن گردیده در این باغ میاقتدار به نظامالدین سلطان محمد نگارگر، از هنرمندان برجستهی نقاشی تبریز در عهد صفوی اشاره کرد. او خالق نگارههای برجستهی زیادی از جمله معراج نبی، پیرزنی و فرمان روا سنجر و دربار کیومرث است . سلطان محمد در پیشرفت مدرسه هنری تبریز در زمانی صفوی نقش بسزایی داشته است به طوری که اورا همپای کمالالدین بهزاد میدانند.
سلطان محمد مجلد، هنرمند جلدساز عصر صفویه از سایر بزرگان مدفون در باغ کمال میباشد. در دورهی صفوی سلطان محمد نقش زیادی در اعطای هنر کتابسازی و کتابآرایی داشت. استاد سلطان محمد، هنرمندی بسیار متواضع بود و به خیال همین تواضع، نام خود را روی آثارش ذکر نکرده و شاید همین موجب گمنامی او شده است.
از چند سال پیش سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی اقدام به احداث گروهای بسیار زیبا با سبک سنتی کرده و این باغ را به دانشگاه تبدیل کرده است و امروزه آن را دانشگاه دو کمال یا مرکز آموزش نقاشی مینامند. این شرکت با وسعت ۶۰۰۰ متر مربع شامل چند کلاس، آتلیه، کتابخانهی تخصصی، گالری نمایشگاهی، موزهی تخصصی نقاشی، بخش اداری و پارکینگ میباشد و در محوطه تندیسهای کمالالدین خجندی و کمالالدین بهزاد نصب شدهاست. بنای بقعه نسبتاً میانه باغ قرار گرفته و در ورودی این سازه در قسمت شمالی باغ قرار دارد. حرمها در قسمت پایینی و زیرزمین ساختمان قرار دارند.