حرم امام رضا + توضیحات صحن ها
حرم امام رضا + صحن ها
صحن انقلاب اسلامی
این صحن اولین , قدیمی ترین و باشکوه ترین صحن از صحن های حرم امام رضا ( ع ) است که در دوران سلطان حسین بایقرا و با همت امیر علی شیر نوایی در سال ۸۷۵ هجری قمری و در شمال مرقد حضرت رضا ( ع ) ساخته شد . به پنجره فولاد امام رضا ( ع ) که از فولاد و برنز ایجاد شده است در قسمت جنوبی همین صحن واقع شدهاست , پنجره بزرگی که از داخل آن روضه منوره حضرت قابل بازدید است چهار تراس معروف در این صحن قرار گرفته که به ترتیب به نام های تراس عباسی در شمال صحن , تراس طلای نادری در جنوب , حیاط نقاره منزل در مشرق و حیاط ساعت در مغرب میباشند .
ساختمان دارای شهرت نقاره منزل در ایوان نقاره منزل واقع شدهاست که نقاره نوازی از بالای همین ایوان برگزار میشود و در حیاط ساعت هم همانطور که از اسم آن معلوم است , یک ساعت بزرگ قرار داده شده که زمان نشان میدهد . این حیاط ها همچون بقیه قسمت های دیگر بقعه با شایسته ترین مصالح ساختمانی و هنر معماری اسلامی سازه گردیده اند و در هم اکنون حاظرو با وجود گذشت بیش از چندین قرن کماکان سفت و پایدار میباشند .
بقاع روضه خوان حرعاملی , آرامگاه مرحوم روضه خوان حسنعلی اصفهانی ( ملقب به نخودکی ) و مقبره شیخ مجتبی قزوینی که ازهمگی از بزرگان این سرزمین هستند دراین صحن جای گرفته است . سقاخانه معروف نادری هم دقیقا در وسط سصن قرار دارد که به سقاخانه اسماعیل طلایی ( اسمال طلا ) شهرت دارد .
صحن آزادی
یکی از زیباترین صحن های حرم امام رضا ( ع ) و نام دیگر آن به ویژه از زبان قدیمی ها صحن نو هست , در قسمت شرقی حرم مطهر واقع شدهاست . این صحن که در زیر پای حضرت است در سال ۱۲۳۳ هجری قمری و به فرمان فتحعلی فرمان روا قاجار و با ۴۳۳۵ متر مربع مساحت ساخته شد که طلاکاری آن هم در سال ۱۲۸۲ هجری قمری و به فرمان ناصرالدین شاه قاجار انجام شد .
این صحن به مثل صحن انقلاب دارنده چهار ایوان با نام های ایوان طلا جواهرات ( در غرب ) , ایوان باب الحکمه ( در شمال ) , ایوان ساعت ( در جنوب ) و ایوان باب السلام ( در شرق ) قرار گرفته اند . گفته می شود ساعت بزرگی که در ایوان ساعت قرار گرفته است را مظفرالدین پاد شاه قاجار در سال ۱۲۷۸ اهدا نموده است که تا گذشته از ۱۳۳۶ هجری شمسی بر روی ایوان صحن انقلاب قرار گرفته بود . البته ایوان طلا در بین دیگر حیاط ها آوازه بیشتری را دارد که طول آن به بیشتراز ۲۰ متر میرسد .
۵۶ حجره و غرفه فوقانی و تحتانی در این صحن ساخته شده است که مقبره شیخ جعفر مجتهدی در یکی این حجره ها قرار دارد . دری به رواق شیخ بهایی و مقبره او هم از حجره جنوب غربی صحن باز شده است .