روستای ابیانه (اصفهان)
روستای ابیانه اصفهان
روستای ابیانه در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز از استان اصفهان در دامنه کوه کرکس روستایی بس قدیمی و جالب واقع است به نام ابیانه . روستای ابیانه را به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش باید از زمره استثنایی ترین روستاهای ایران به شمار آورد .
شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی روستای ابیانه , آن را در شمار نمونه های کم نظیرو از اماکن دیدنی اصفهان و از دیدنیهای ایران درآورده است . ابیانه نقطه ای خوش منظره و خوش آب و هوا و دارای موقعیت طبیعی مساعدی است .
در دوره صفویه هنگامی که شاهان صفوی برای ییلاق به نطنز میرفتند بسیاری از نزدیکان آنها و درباریان ترجیح میدادند در ابیانه اقامت کنند . شمار منزل های روستای ابیانه در سرشماری سال ۱۳۶۱ برابر با ۵۰۰ واحد برآورد شده . این خانه ها به طور کامل بر روی دامنه ای در شمال رودخانه برزرود سازه شدهاست به صورتی که پشت بام مسطح خانه های زیر دست , حیاط خانه های بالادست را بهوجود آورده است و هیچ دیواری هم آنهارا محصور نمیسازد .
در سود , روستای ابیانه در وهله اول روستایی یکسری طبقه به حیث میآید که در برخی مورد ها تا چهار طبقه آن را می توان دید . اتاقهای ابیانه به پنجره های چوبی ارسی مانند مجهزند و اغلب دارای ایوانها و طارمیهای چوبی پیش آمده مشرف بر کوچه های تنگ و تاریک اند که خویش به صورت مناظر جالب و جالبی درآمده اند . نمای خارجی دیوارهای خانه های ابیانه با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستاست پوشیده شدهاست.
اداب و سنت روستای ابیانه اصفهان
از آنجا که در دامنه های شیبدار روستای ابیانه فضای کافی برای ساختن خانه های موردنیاز وجود ندارد در این روستا چنین رسم شدهاست که هر خانواده انبار غار مانندی در تپه های یک کیلومتری ده , در کنار جاده و نرسیده به ابیانه ایجاد نماید . این غارها که در دل تپه ها حفر شده اند و از خارج فقط درهای کوتاه آن نمودار است برای مراقبت دامها و هم آذوقه زمستانی و اشیای غیرضروری مورد استفاده قرار میگیرد . زندگی مردم ابیانه کشاورزی و باغداری و دامداری است که با روشهای سنتی سازمان میشود .
مردمان روستای ابیانه به سبب کوهستانی بودن حیطه و به دور بودن محل آنها از مرکز ها پرجمعیت و روش های ارتباطی , بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله گویش و زبان قدیم خویش را مراقبت کرده اند . گویش مردمان ابیانه از گویش های ایرانی شمال غربی که اما در طول زمان در گیر تغییر و تحولات زیادی شده و اکنون تنها تعداد کمی از واژه های اصیل پهلوی در لهجه آنان شنیده می شود .
لباس سنتی مردم ابیانه , هنوز نیز میان آنها رواج دارد و در حفظ آن تاکید و تعصب از خویش نشان می دهند , در مردان شلوار گشاد و درازی از پارچه سیاه ( دوید ) و در زن ها پیراهن بلندی از پارچه های گلدار و رنگارنگ است . علاوه بر این , زن های ابیانه معمولا چارقدهای سفیدرنگی بر سر دارند .
روستای ابیانه دارنده یازده مسجد است .
مسجد جامع روستای ابیانه مسجدی بسیار قدیمی است و قدیم ترین اثر تاریخی این مسجد , منبر چوبی منبت کاری آن است که در سال ۴۶۶ هجری قمری ساخته شده است . مسجد قدیمی دیگر ابیانه مسجد برزله است که دارنده فضای دلبازی است و روی لنگه در شرقی آن سال ۷۰۱ هـ . ق . مندرج شدهاست که مربوط به دوره ایلخانان است .