وبلاگ ارزان مبله

غار کلماکره لرستان

غار کلماکره , این غار در بخش مرکزی شهرستان پلدختر , در استان لرستان , واقع شده و یکی‌از شش گنجینه بزرگ کشف شده در جهان است . برای دسترسی به غار از مسیر پلدختر و از روش جاده شوسه‌ای که در کناره شمالی رودخانه کشکان است , بعداز طی ۱۲ کیلومتر دهکده قشلاقی به نام دره گلشن قرار دارد . از این روستا تا دهانه غار مسیری کوهستانی است که باید پیاده طی شود و تا حدودی خطرناک است . با بخش ایرانگردی سایت ارزان مبله با ما باشید .

کوه آهکی ملِّه که غار باستانی کلماکره در سطح رو به آفتاب آن قرار گرفته است , از غرب شهرستان پلدختر آغاز شده و با انحرافی اندک از شرق به جانب شمال شرقی کشیده شده‌است . غار کلماکره در سمت شرقی یکی‌از آخرین دره‌های صخره‌ای کوه در طول ۵۵۰ متری از سطح دشت واقع شده‌است . دهانه غار به سمت غرب باز شده و درسمت شرق ادامه می یابد . دهانه‌های تقریباً دوقلوی غار در پناه پوز صخره‌ای شیب‌دار با دیدی کاملاً کور قرار گرفته است به همین منظور مأمن بسیار مناسبی در شرایط ضروری جهت پنهان شدن است . واژه و کلمه کلماکره از سه کلمه کل , ما و کره تشکیل‌شده شده‌است . «کل» در لهجه مردمان لرستان نوعی حیوان کوهی با شاخ‌های کمانی رو به بالا و جنس نر بز وحشی است . کلمه «ما» با دقت به زبان محلی به صورت پسوند «مان» به معنای مکان , محل استقرار و مأوا به کار می رود .

کلمه «کره» به درختی اتلاق میشود که شبیه درخت انجیر است و از دید ظاهری تفاوتی با آن ندارد صرفا میوه آن نامرغوب و غیرخوراکی است که در بدو ورود به غار , این درخت رؤیت میگردد . این غار به صورت تصادفی در جریان تعقیب یک بزکوهی بوسیله یک شکارچی در سال ۱۳۶۸ شمسی کشف میشود . دهانه غار حدود ۳۰ متر پایین‌تر از نوک کوه است و پیشانی غار ۱/۵ متر جلوتر از ذیل دهانه بوده و این یکی ویژگی‌هایی است که منجر مخفی ماندن غار از دید رهگذران , شکارچیان و چوپانان بوده است .

ارتفاع دهانه غار حدود ۲۰ متر و طول آن میان ۱ تا ۷ متر است . بررسی‌های صورت گرفته نشان می دهد که دست‌یابی به غار کلماکره از قدیم مشکل بوده و هیچ راه سهلی ندارد به غیر از فرود از این ارتفاع و گذشته از راه باریک بُزرو به ارتفاع ۱۰ متر به سمت ورودی دهانه غار . نور طبیعی تا عمق ۱۰ متری دهانه در این تالار رفت وآمد را ممکن می‌سازد البته از آن پس ظلمات مطلق بوده و فارغ از استفاده از نور مصنوعی , امکان پیشروی وجود ندارد . یک‌سری گودال کوچک و بزرگ و پر‌از آب در تالارهای دوم , سوم و چهارم غار دیده میشود . به نظر میرسد برخی استالاگمیت‌های مو جود در غار در نتیجه دخالت آدم و به صورت مصنوعی در آن ساخته شده است .

غار کلماکره داده ها بیشتر

از زمان کشف این غار تا کنون این غار مورد تعرض و غارت قرار گرفته است . بسیاری از پدیده‌های توصیف‌ناپذیر و طبیعی این مکان شگفت‌انگیز و اثرها ۲۷۰۰ ساله آن به آرزو یافتن گنج بوسیله افراد سودجو منهدم شده‌است . اولین اشیای ضبط شده دربرگیرنده ماسک طلایی از چهره انسان , ۳ عدد گوش کوچک حیوان از جنس نقره و ۳ عدد گوش بزرگ حیوان از محصول نقره , ۲ عدد میله فلزی منحنی به صورت داس , ۳ قطعه شمش نقره و … بوده است.

که بسیاری از این آثار به صورت غیرقانونی فروخته شده و به خارج از کشور و موزه‌های اروپایی مثل لوور پاریس , موزه بریتانیا و موزه متروپولیتن نیویورک منتقل شده‌اند . تعداد قابل توجهی از این اشیاء بوسیله یک تاجر عتیقه گرد آمد و در کتابی به عنوان «گنجینه کوه‌ها و هنرهای ماد» در لندن به چاپ رسید . برخی از اشیای کشف شده هم در اختیار اداره میراث فرهنگی کشور قرار گرفته‌اند و در موزه ایران باستان تهران و موزه قلعه فلک‌الافلاک در خرم‌آباد نگهداری میشوند .

من جمله این موزه‌ها که آثار بی‌نظیر غار کلماکره را در خود جای‌داده‌اند می‌توان به موزه لوور پاریس , سن‌پترزبورگ روسیه , متروپولیتن نیویورک , بریتیش میوزیوم لندن , موزه میهو ژاپن اشاره نمود .

تعدادی از این آثار در موزه‌های مختلف داخلی از جمله موزه ایران باستان , موزه قلعه فلک الافلاک , موزه تبریز و موزه ایلام نگهداری میشوند .
کاسه نقره طلاکوب یکی‌از اشیای کشف شده از این غار است که دارای کتیبه بسیار ظریف به خط میخی ایلامی‌نو با عنوان «آمیریش شاه ساماتوره پسر طابالا» ( لابام‌ها ) است . روی لبه بیرونی آن , ۴۹ قطعه نقش برگی شکل ( همچون درخت سومر ) , ۳۴ قطعه اسفنکس با روکش طلایی , ۴ ردیف مظاهر گل لوتوس شامل ۱۳۶ قطعه , یک ردیف میوه کاج شامل ۲۲ قطعه و کف ظرف یک رُزِت ۱۸ پر با تکنیک والایی بکار رفته است که این ظرف اوج هنر «ساماتی‌ها» ( حدود ۲۰۰ سال پیش از هخامنشی‌ها ) را در استفاده از ورقه طلا برای تزئین نشان می دهد .

او دفعات بعد مجهزتر وارد غار شده و اشیای بیشتری پیدا می کند که کم‌کم آنها را به فروش میرساند . چند سال سپس سازمان میراث فرهنگی از وجود این غار مطلع می‌شود و گروهی را برای حفاظت از غار کلماکره و گنجینه‌ی باقی‌مانده‌ی آن به محل می‌فرستد , ولی دیگر چیز چندانی برای محافظت باقی نمانده بود , چرا که افراد محلی , قاچاقچیان , حفاران , دلال‌ها , مال‌خرها , دزدها , جاعلان آثار هنری و حفاران ساده‌لوح اشیاء مو جود در‌این غار را که شامل سکه و تعدادی مجسمه‌ی نقره‌ای از اشکال حیوان ها و جام‌های نقره‌ای مربوط به زمان هخامنشیان و حکومت مادهاست , به یغما برده‌اند .