موزه جواهرات ملی ایران
موزه جواهرات ملی ایران
در افسانه‌های قدیمی زیاد راجع به یک غار پر‌از جواهر یا این که اتاق پر از طلا و… شنیده‌ایم و مدام هم قصه طوری پیش می رفت که قهرمان روایت به عنوان مثال علی‌پدر وارد غاری پر از طلا می شد و مدتی مات و مبهوت زیبایی و برق طلا و جواهرات می ماند. موزه جواهرات ملی، به عبارتی غار سحرآمیز داستان‌ها میباشد. گاوصندوق خیلی بزرگی میباشد که از لحظه‌ای که واردش می شوید انواع وسایل پوشیده گردیده از سنگ‌های قیمتی و جواهرات سلطنتی دیده‌تان را می گیرد و همیشه با خودتان فکر‌می‌کنید چه اشخاصی این همگی نازکی و زیبایی را آن هم سال ها یا این که قرن‌ها پیش در استعمال از سنگ و جواهر به عمل برده‌اند و مطلقا برای‌تان دیدنی خواهد بود زمانی ملاحظه کنید شاهان در قبل برای حفظ پیش‌پا افتاده‌ترین چیزها هم از ظروف جواهرنشان استفاده می‌کرده‌اند؛ به عنوان مثال تنباکوشان را در انفیه‌دانی پوشیده از سنگ‌های اصل و قیمتی مراقبت می‌کرده‌اند.
ردپای مورخ در موزه جواهرات چهارراه استانبول
طلا، جواهرات و سنگ‌های قیمتی هم با ارزش می باشند و هم خوشگل و دیده‌نواز. در مورخ کشور‌ایران و در عصر‌های پادشاهی مختلف، جواهرات سلطنتی متعددی دست‌به‌دست می‌گردیده‌اند، در نبرد‌ها تحت عنوان غنیمت به‌دست می‌آمدند و گاهی به‌عنوان کادو و پیشکش به‌دست شاهان می‌رسیده‌اند اما تا پیشین از به توان رسیدن صفویان، در هیچ زمان‌ای تلاشی برای مراقبت این گنجینه‌ها نشده میباشد. هنگامی پادشاهان صفوی روی عمل آمدند به تامل توده‌آوری و خرید طلا جواهرات افتادند. نماینده‌هایی به کشورهای متعدد می‌فرستادند و تا می‌توانستند طلا، سنگ‌های قیمتی، جواهر و… می‌خریدند و محافظت می‌کردند.
وقتی که افغان‌ها به ایران حمله کردند مقدار متعددی از جواهرات را با خویش به افغانستان بردند که ولی ابعاد نادرشاه افشار بخش متعددی را از هند و افغانستان پس گرفت و به کشور‌ایران برگرداند. پاره ای را به‌عنوان غنایم به سپاهیان و امیران اعطا کرد. بخشی را به مقبره امام رضا در مشهد فرستاد و باقی جواهرات زیبا و طلاها امروزه در موزه جواهرات ملی حفظ می گردند.
موزه جواهرات ملی ایران کجاست؟
موزه ملی در ساختمان بانک مرکزی قرار گرفته میباشد. این موزه یکی‌از مشهور ترین جاهای جالب تهران میباشد که میتوانید برای تماشای اشکال وسایل جواهرنشان سلطنتی میتوانید در ساعت عمل و بازدید از موزه جواهرات در روزهای روز شنبه تا سه شنبه یعنی در بین ساعت ۲ تا ۴:۳۰ عصر به موزه چهارراه استانبول در خیابان فردوسی بروید. فضای موزه به‌شدت امنیتی میباشد. از به عبارتی اولیه که وارد ساختمان میشوید بایستی تمام وسایل همپا‌تان را تحویل بدهید، از گیت‌های امنیتی بگذرید و بعداز خرید بلیت به یاور مجموعه بازدید کنندگان، وارد گاوصندوق پهناور جادویی گردید. قبلی از هر چیز نگهبانان دارای سلاح اعتنا‌تان را به خودشان جلب می کنند اما در هر هم اکنون محافظت از این گنجینه‌ها، احتیاج به چنین مجموعه حفاظتی هم دارااست. جواهرات در اینجا در ۳۷ گنجه متعدد جور‌بندی گردیده‌اند. در هر کمددیواری گروهی از وسایل طلایی که با جواهر و سنگ‌های قیمتی تزیین گردیده‌اند، مراقبت میگردند از ادوات جنگی و قلیان، لیوان، آفتابه و لگن، سرپوش خوراک و گلدان گرفته تا سنجاق، گل سینه، انفیه‌دان، مدال و… . به دنبال از مهم ترین و معروف‌ترین جواهرات زیبای سلطنتی مو جود در موزه نوشته‌ایم.
۱٫ الماس دریای نور: نادرشاه افشار دو قطعه الماس وسیع به اسم‌های کوه نوروروشنایی و دریای روشنایی داشت. الماس کوه فروغ و روشنایی بعد از مرگ نادرشاه به‌دست احدشاه درانی شاه افغانستان به‌زمین‌خورد و به آن‌جا برده شد. بعداز مدتی هندی‌ها این الماس ارزشمند را به‌دست آوردند و به ملکه انگلستان کادو دادند. امروز کوه نوروفروغ روی تاج ملکه الیزابت خود نمایی می نماید. الماس دریای روشنایی بعد از مرگ کم به نوه‌اش یعنی شاهرخ میرزا رسید. پس از شاهرخ به ترتیب به دست لطفعلی‌خان زند و آقا محمدخان قاجار افتاد. بعد از مرگ آقا محمدخان به سفارت روسیه برده شد و مدتی در آن‌جا محافظت میشد البته بعداز مدتی مشروطه‌خواستار توانستند دریای روشنایی را از روس‌ها پس بگیرند و به گنجینه جواهرات قاجار بسپارند. الماس دریای نور و روشنایی یکی پهناور‌ترین الماس‌های شناسایی گردیده در عالم میباشد که حدود ۱۸۲ قیراط وزن داراست و افتخار آمیز میباشد که در موزه جواهرات ایران قرار گرفته میباشد. این الماس به رنگ صورتی میباشد و از این حیث از کیمیا‌ترین الماس‌های عالم به‌شمار می‌رود.
الماس دریای نور در موزه جواهرات ۲٫ تخت نادری: پادشاهان در حین مورخ مدام بر تخت‌هایی باشکوه و قشنگ توکل می‌زده‌اند. تخت‌هایی جواهرنشان که در شان بزرگی شاهان باشند اما دربین همگی، تخت نادری چیز دیگری میباشد. فتحعلی‌پادشاه در عصر حکومتش امرکرد تا یک تخت مرصع و میناکاری گردیده بسازند و با جواهرات قشنگ و سنگ‌های قیمتی ریز و درشت تزیین نمایند. گروهی از هنرمندان و صنعت‌گران اهل ایران در ایجاد تخت نادری کمپانی داشتند و در تزیینش از ۲۲ هزار قطعه سنگ قیمتی و جواهر به کار گیری کردند. روی تخت نقش ۳ حیوان حکاکی شده‌است.
از دو طرف پشتی تخت، دو اژدها با محرمانه مشابه طوطی به سمت تحت کشیده گردیده‌اند. روی اولی پلکان عمودی نیز نقش پررنگ یک شیر به چشم میخورد که انگار قصد داراست شکوه و جلال شاهان توکل بر تخت زده را به صورت بکشد. باطن ترنج‌های مشبک نیز دو طوطی تزیین گردیده با جواهرات چشم می گردند.ایده تزیین دیوار اتاق دیده برداشتن از این کره که کلکسیونی از طلا بانک سلطنتی ناصرالدین سلطان بوده میباشد، چندان راحت نیست. آدم با دیدن جزئیات و دقت به‌عمل رفته در ایجاد این کره مبهوت می ماند و دوست داراست ساعات محو تماشای زیبایی‌هایش شود. کره جواهر نشان در سال ۱۲۵۳ شمسی ایجاد شده است و برای صحیح کردنش از ۳۴ کیلوگرم طلای خالص به کارگیری کرده‌اند. هرجا کره با حدود ۵۱۳۶۶ قطعه جواهر تزیین شده‌است. پس از بازدید این زرق و برق های دیده نواز هتل سه ستاره باباطاهر تهران در اطراف موزه جواهرات ملی مکان قابل قبولی برای اقامت میباشد.
۳٫ نیمتاج نورالعین: محمدرضا پاد شاه پهلوی در سال ۱۳۳۸ با فرح دیبا ازدواج کرد و در مراسم عروسی یک نیمتاج قشنگ روی راز عروس جدید گذاشت. پیشنهاد ایجاد این تاج الماس‌نشان به یک جواهرساز آمریکایی به اسم هری وینستون داده گردیده بود. نیمتاج مشهور، از ترکیبی از الماس‌های زردرنگ و سپید ساخته شد و یک الماس صورتی دیده‌گیر در مرکزش نصب شد. الماس صورتی نورالعین اسم داشت. ابعاد در تحقیقاتی که انجام شد که از روش آن متوجه شدند نورالعین دراصل در کنار دریای نوروفروغ یک تکه الماس بدون نقص بوده میباشد که بعد ها به دو تکه تقسیم می گردد و یکی‌از دریای نور و روشنایی و دیگری نورالعین اسم میگیرند و هر دوی این جواهرات قشنگ در موزه جواهرات در معرض روءیت کرد عموم قرار دادند.
۴٫ تاج کیانی: شاهان قاجار در حین حکومت‌شان از تاجی زیبا و تروتمیز به جواهرات قیمتی به کارگیری می‌کردند. تاج کیانی که پس از زمان ساسانیان ساخته شده و در زمان فتحعلی شاه تغییراتی در آن به‌وجود آمده بود، فی مابین شاهان قاجار دست‌به‌دست میچرخید و شکوه و عظمت را از پدران به پسران منتقل می کرد. با انتها یافتن زمان حکومت قاجاریان و روی عمل داخل شدن رضا پاد شاه، زمان پادشاهی تاج کیانی نیز به آخر رسید. رضاشاه عشق و علاقه‌ای به به کارگیری از تاجی که بر راز شاهان قاجار نشسته بود، نداشت. بنابراین دستور داد تاج جدیدی برایش بسازند و تاج کیانی را برای همیشه به بانک جواهرات ایران سپرد. تاج کیانی ۳۲ سانتی‌متری با جواهراتی مثل الماس، یاقوت، زمرد، مروارید و… تزیین شده‌است و برای بازدیدکنندکان موزه جواهرات چهارراه استانبول یادآور شکوه و عظمت شاهانی میباشد که ولی امروز جز نامی از آنان باقی نمانده میباشد.
۵٫ تاج پهلوی: هنگامی رضاشاه به سلطنت رسید عشق‌ای به به کارگیری از تاج کیانی نداشت. به این ترتیب از دو جواهرساز پررنگ خواست تاجی درخور تاج‌وتختش برایش بسازند. سراج‌الدین جواهری و امیر بخارا با هنرمندی تمام آغاز به تولید تاج کردند.اجاره آپارتمان مبله در تهران ستارخان روی موضوع‌ای از مخمل قرمز رنگ، بادقت و نازکی ۳۳۸۰ قطعه الماس، ۵ قطعه زمرد، ۲ قطعه یاقوت و ۳۶۸ مروارید نصب کردند، در نصیب بالایی تاج کنگره‌هایی به سبک شاهان ساسانی درآوردند و در بالاترین نصیب تاج یک مالامال طاووس گذاشتند. این تاج در سال ۱۳۰۴ ساخته شد و رضاشاه و پسرش محمدرضا در مراسم تاجگذاری از آن به کارگیری کردند.
تاج کیانی در موزه جواهرات ملی
۶٫ فیروزه‌هایی به رنگ دریا: در موزه ملی جواهرات، بوفه‌ای به وسایلی که با فیروزه‌های وسیع و کوچک تزیین شده، اختصاص دارد. از چاقو و سرقلیان گرفته تا جقه و سنجاق. میان تمام این وسایل فیروزه نشان یک جقه بسیار زیبا موجود است که تزییناتش دیده آدم را لحظاتی خیره میکند. جقه، دراصل پیش کلاهی میباشد که شاهان روی کلاه و بالای پیشانی‌شان می‌نهاده‌اند. جقه مشهور بوسیله نیرالدوله، والی خراسان به ناصرالدین‌پادشاه کادو داده شده‌است. روی فیروزه‌های ستون بالایی جقه نقش بالاتنه ناصرالدین‌سلطان نقش بسته و در ستون‌های ذیل‌خیس هم به ترتیب یک ستون الماس و مجدد فیروزه فعالیت شده‌است.
۷٫ کره جواهرنشان: ناصرالدین فرمان روا که عشق و علاقه متعددی به جواهرات کشور‌ایران و زرق‌وبرق‌شان داشت در حین پادشاهی‌اش امرکرد یک کره زمین با به کار گیری از طلا جواهرات مختلف بسازند. اساس این کره از طلای خالص تشکیل‌شده و با جواهر تزیین شده‌است. ابراهیم مسیحی که تولید این کره را برعهده داشته میباشد، برای نشان دادن دریاها از زمرد و برای کم آبی‌ها از یاقوت به کارگیری کرده‌میباشد. فتحعلی‌پاد شاه در سفرهایش این تخت را همپا می‌برده اما در وقت‌های دیگر استعمال خاصی از تخت ارزشمندش نمی‌نموده است. نهایی باری که از این تخت به کارگیری شد در سال ۱۳۴۶ و دوره تاجگذاری محمدرضا پادشاه بود.
کره جواهر نشان در موزه جواهرات ملی
شاهان مدام عشق و علاقه داشتند شکوه و جلالشان را به صورت دیگرافراد بکشند و از آن‌جایی که خودشان را تبارک و سرور تصور می‌کرده‌اند تا حد متعددی در پی جواهرات خوشگل و اشیای قیمتی بودند. تا جایی که می‌توانستند از وسایل جواهرنشان و تزیین گردیده با سنگ‌های قیمتی و طلایی به کار گیری می‌کردند و تاجی از الماس و یاقوت روی سرشان می‌گذاشتند
