درباره شهر و منطقه همدان
شهر همدان
هَمِدان يکي از شهرهاي غربي و کوهستاني ايران مي‌باشد که در استان همدان و در دامنه رشته کوه الوند واقع شده‌است . همدان يکي از شهرهاي تاريخي – فرهنگي و توريستي ايران به شمار مي‌رود . اين شهر در سيصد و شصت کيلومتري جنوب غربي تهران , در ارتفاع ۱۸۰۰ متري از سطح دريا قرار دارد . جمعيت اين شهر طبق سرشماري سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ايران برابر با ۴۷۹ , ۴۴۰ نفر بوده‌است . شهر همدان مرکز شهرستان همدان و نيز مرکز استان همدان است .محوطه بزرگ ميدان مرکزي شهر همدان در زمان سلطنت رضاشاه پهلوي بوسیله مهندسان آلماني طراحي شده و به نقشه شعاعي معروف است که ۶ بلوار اصلي بطور موازي به ميدان اصلي شهر وصل شده و بزرگراه‌ها بصورت رينگهاي اول و دوم , آنها را منقطع کرده که درجهان در نوع خود کم نظير است و در ابتداي هر بلوار اصلي دو گنبد نقره‌اي رنگ جمعاً به تعداد ۱۲ گنبد به يادگار ۱۲ امام مذهب شيعه و با اسم ايشان تعبيه شده‌است .
جايگاه تاريخي همدان
همدان , اولين پايتخت نخستين شاهنشاهي در ايران در ۲۷۰۰ تا ۲۵۵۰ سال پيش بوده‌است . اين شهر را نخستين پادشاه ماد بنيان ارگان و آن را در زبان ايرانيان دوران مادها هگمتانه به معني «جاي گرد آمدگان» ناميدند . همدان پايتخت تابستاني شاهان هخامنشي و اشکاني نيز بوده‌است . نام هگمتانه به مرور زمان در دوران ساسانيان به اَهمتان/ اَهمدان و سپس به همدان دگرگون شده است .
آثار مکشوفه از محوطه باستاني هگمتانه و نيز کتيبه‌هاي ثروت نامه آثاري از آن زمان مي‌باشند . اثر ها تاريخي , فرهنگي مختلف مو جود در همدان , موجب شد تا در جلسه مورخ ۱۳۷۰/۲/۲ شوراي عالي شهرسازي و معماري کشور , همدان به عنوان يکي از شش شهر تاريخي , فرهنگي کشور شناخته شود , همچنين در سال ۱۳۸۵ مجلس شوراي اسلامي در مصوبه‌اي همدان را پايتخت تاريخ و تمدن ايران اعلام کرد .
همچنين کاوشهاي باستانشناسي انجام یافته در تپه گيان نهاوند و وجود تپه باستاني باباکمال و مهاجرت حَيَقّوق پيامبر به تويسرکان , ( حدود ۷۰۰ سال قبل از ميلاد مسيح ) نيز حاکي از عمر اين دو شهر مي‌باشد . شير سنگي همدان را بیشتر باستانشناسان و مورخين غير ايراني يادگار دوران مادها مي‌دانند و باستانشناسان داخلي به تازگي آنرا به دوران اشکاني منسوب مي‌کنند .
مهاجرت‌هاي اقوام آريايي‌نژاد ماد از حدود ۳۵۰۰ سال پيش به منطقه غرب ايران و محدوده فعلي استان همدان به تدريج منجر به شکل گيري نخستين حکومت فراگير به مرکزيت هگمتانه ( همدان ) در فلات قاره ايران گشت و اين حکومت در ۶۵۰ پيش از ميلاد در اوج اقتدار خویش ضمن چيرگي بر بزرگ‌ترين قدرت سياسي و نظامي آن روزگار يعني دولت آشور قلمرو خود ار از شرق به آسياي ميانه و در غرب به آسياي کوچک گسترش داد . بر اساس نوشته‌هاي هرودوت تاریخ يوناني بدستور ديااکو نخستين سلطان ماد در هگمتانه ( همدان ) پايتخت آنها استحکامات عظيمي شامل ۷ دژ تو در تو و کاخهاي شاهي برپا شد .
بيشتر پژوهندگان علوم تاريخ و باستانشناسي بر اين باورند که تپه و بناهاي امروزي هگمتانه در دل شهر همدان , برجاي مانده بقاياي همين تأسيسات مي‌باشند . اين تپه طي چندين سال اخير مورد کاوشهاي باستانشناسي قرارگرفته و بناهاي بدست آمده و کارگاههاي کاوش در معرض ديد مردم قرار دارد.
همچنين انجام حفاريهاي باستانشناسي در تپه‌هاي گودين نزديک کنگاور در استان کرمانشاه و نوشيجان در ملاير گوشه‌هايي از فرهنگ و تمدن اقوام ماد را در اين زمان بر ما واضح ساخته که از جمله آنان مي‌توان به نخستين اشکال خط ونگارش و سکه‌هاي اوليه و مظاهر فرهنگ ديني و معماري ايراني اشاره نمود .
از دوره هخامنشيان علاوه بر سنگ نوشته‌هاي ميخي گنجنامه همدان تعداد قابل توجهي اشياء زرين و سيمين و نيز بقاياي کاخهاي سنگي بيادگار مانده‌است که علاقمندان مي‌توانند از آنان در موزه ملي میهن و موزه تپه هگمتانه بازديد کنند از دوره‌هاي سلوکي واشکاني در همدان گورستان پارتي و در نهاوند معبدآناهيتا برجاي است .
شهر همدان در زمان ساساني يکي از ضرابخانه‌هاي اين حکومت بوده وسکه‌هاي متعددي از اين دوره در دست مي‌باشد . شهر نهاوند نيز در اين زمان داراي اهميت ويژه‌اي بود و دژ مستحکمي در آن قرارداشت و يکي از مرکز ها ايالات اسپهبد نشين هفتگانه اين زمان بود .
اعراب در يورش به ايران فتح نهاوند را فتح الفتوح ناميدند و مفتوح کردن همدان را به سال ۶۴۵ ميلادي بعد از فتح نهاوند بزرگ‌ترين پيروزي خویش بر ساسانيان شمرده‌اند . از آثار اين دوره مي‌توان به غار قلعه جوق در فامنين و بقاياي قلعه‌اي در همان محل اشاره کرد .
ازاين دوره پس از اسلام نيز در نقاط مختلف استان يادمانهاي متعددي برجاي مانده که اهم آنها عبارت‌اند از : بناي بسيار زيبا و گرانبها گنبد علويان از زمان سلجوقي – ساختمان بلند قربان – مقبره استر ومردخاي – بقعه خضر از قرون ۷تا۹ هجري در همدان امامزده ازناو از زمان سلجوقي در فامنين – امامزاده هود واظهر در رزن و حرم حبقوق نبي در تويسرکان از قرن هشتم –امامزاده يحيي – امامزاده حسين و امامزاده اسماعيل د ر همدان و نيز کاروانسراي فرسفج و مکتب علم ها ديني شيخ عليخان زنگنه در تويسرکان – آب انبار وسنگ نبشته‌اي دارای اسم و رسم به کتيبه آقاجان بلاغي مربوط به بناي يک سد در اسدآباد – يخچال مي‌رفتاح در ملاير وحمام حاج آقا تراب در نهاوند ونيز تعدادي پل شامل پل شکسته ( خسروآباد ) در اسدآباد – پل کوريجان و آبشينه در همدان پل دنیا آباد در فامنين – پل فرسفج ومجموعه بازار در تويسرکان و پل زرامين در نهاوند جملگي از زمان صفوي و بازار , مسجد جامع و ميدان امام همدان و بازار ملاير از ابنيه حساس بعداز دوره صفوي .
آب و هوا :
آب و هواي همدان سرد است و در فصل زمستان زمين پوشيده از برف مي‌شود . تابستان همدان معتدل و زمستان طولاني و سرد و برفي است . همچنين کمترين دماي ثبت شده در شهر همدان ۴۳ – درجه‌است که در زمستان سال ۱۳۴۲ ثبت گرديده و از اين حيث در ايران رکورد دار است .
