گردنه حیران اردبیل
جاده‌های جنگلی زیادی می باشد که وقتی در آن‌ها رانندگی میکنیم از قشنگی‌شان به وجد می آییم، از آنهمه خنکی و هوای خوب و درختان پرپشت و سبزی‌شان. این تصاویر جاده چالوس را برای خیلی‌هایمان تداعی مینماید یا جاده اسالم به خلخال را. اما یه خرده آنطرف‌خیس یکی‌از زیباترین جاده های ایران قرار گرفته، بخشی از جاده آستارا-اردبیل که نام با مسمایی هم دارد: گردنه حیران.
گردنه حیران کجاست؟
گردنه حیران در مسیر آستارا به نمین اردبیل قرار گرفته. فاصله این جاده تا اردبیل ۴۵ دقیقه میباشد. در واقعیت گیج، نام روستایی‌ست در آستارا که از سه روستای گیج سفلی، سرگردان وسطی و سرگردان علیا تشکلیل گردیده و کلیه اینها در منتهی‌الیه استان گیلان قرار دارند، قسمتی که با استان اردبیل همجوار میباشد. اسمش هم شاید به دلیل منظره‌های خل وچل‌کننده‌اش باشد.
حوزه گیج از یکسو مشرف به کوه‌هایی‌ست پوشیده از بیشه‌های انبوه و از سوی دیگر مشرف به دره‌ای که به خیال وجود مه دائمی گردنه، انسان فکر می‌کند خیلی عمیق میباشد، در صورتی که خیر خویش این ناحیه عمق زیادی دارد و خیر دره‌اش.
طول بلندترین نقطه از سطح دریا حدود ۱۵۰۰ متر میباشد و علت اصلی مه نسبتاًً دائمی گردنه حیران هم رطوبت دریای خزر میباشد، خیر ارتفاع زیاد این گردنه. ذیل دره، رود آستاراچای می‌گذرد، همان رودی که مرز بین گیلان و آذربایجان میباشد.
گردنه، ۳۵ کیلومتر ارتفاع دارد که خودش هم مثل اسمش انسان را حیران می‌کند، میگردد برخی جاها نگه داشت، مقداری هوای نو و فوق خنک خورد و از دکه‌های کنار جاده، چای و آش دوغ خرید یا عسل که اینجا فراوان میباشد و سوغات ارزشمندی هم محسوب می‌شود. رستوران های کنار جاده کباب یا دل و جگر نیکی هم دارا هستند. یکی‌از این رستوران‌ها، رستوران گلستان میباشد که کباب شیشلیک‌های خیلی خوشمزه‌ای دارد. این رستوران کمی پایین‌تر از تله‌کابین حیران قرار گرفته.
آب و هوا
نسبتاً می گردد گفت در هر زمانی از سال که به گردنه سرگردان مهاجرت نمایید آب و هوایش خنک میباشد. میانگین هوای این حوزه در دو بهار و فصل تابستان، یعنی دو فصلی که هجرت به اردبیل به نقط ی اوج خودش می رسد، در خنک‌ترین زمانه ۱۱ جايگاه سانتی گراد و در گرمترین زمانه ۳۲ جايگاه میباشد. پس لباس ضخیم یادتان نرود.
جاهای جالب گردنه حیران خود گردنه مهم‌ترین جاذبه اینجاست. گردنه‌ای که پوشیده از مه‌میباشد، در یک طرفش می گردد بیشه‌های بوستان ملی هیرکان، وابسته به سرزمین آذربایجان را روءیت کرد و در طرف دیگرش به ندرت مراتع هم پدیدار می شوند و گاو و گوسفندهایی که بین علف‌ها و کلبه‌ها در حالا چرائند، درست مثل یک تابلو نقاشی.
روستاهای این ناحیه یکی از جاذبه‌هاست. در ۳۰ کیلومتری آستارا روستای حیران قرار گرفته، روستایی که در مجموع ۷۰ نفر جمعیت دارد و کلش ۲۲۰۰۰ هکتار است . آب و هوای ییلاقی اینجا بهترین مامن برای فرار از گرمای هواست. در گذشته‌ها دور و زمان ساسانی، خان‌های آستارا در این ده ییلاق می‌کردند.
در کیلومتر ۱۸ جاده آستارا-اردبیل، روستای مِشِند قرار گرفته. مش در زبان تالشی به معنی زنبور است و مشند یعنی مقام زنبور. این آبادی نیز طبیعت شگفت‌انگیزی دارد.
روستای کشفی در فاصله ۱۵ کیلومتری آستارا واقع گردیده، هم آرام میباشد و هم خوش آب و هوا. کوه پایه‌های این منطقه برای کوهنوری مناسب است روستاها و ارتفاعات این منطقه پر از بوته‌های تمشک میباشد.
