مدرسه سعادت (بوشهر)
مدرسه سعادت بوشهر
مدرسه سعادت بوشهر یکی‌از ۵ مدرسه‌ی زمان قاجار در ایران بوده که بعد از دارالفنون تهران هم زمان تاسیس شدند
بوشهر از شهرهای بندری در جنوب غربی ایران میباشد. این شهر بندری جاذبه‌های تاریخی و جالب بسیاری داراست که مکتب سعادت یکی‌از آنان میباشد. بندر بوشهر در زمانه قاجار در موضوع مسایل اقتصادی و فرهنگی به پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای دست یافت و معتبرترین بندر تجاری جنوب ایران نامیده شد. به همین نظر این شهر عرصه تحولات فرهنگی مهمی شد.
تاسیس او‌لین مکتب نوین در جنوب ایران در‌این بندر از تحولات مهم فرهنگی این ناحیه بوده میباشد. این مدرسه قدیمی و مشهور امروزه به راءس فرهنگی تاریخی و از جاذبه‌های گردشگری در بوشهر تبدیل گردیده که هر ساله افراد بسیاری از آن دیدن می‌کنند. ۱۸ اسفند سالروز تاسیس مکتب بهروزی، روز ملی بوشهر اسم گرفته میباشد.
اطلاعات کامل درباره مدرسه سعادت بوشهر
مکتب بهروزی یا این که مکتب روشن بختی مظفری در بوشهر، خیابان امام، روبه‌روی میدان استاد واقع شده‌است. این مکتب در سال ۱۲۷۸ در زمانه قاجار به سبک نوین آموزشی تاسیس شد که از نگاه تاریخی مامان مدرسه های جنوب ایران میباشد.
مدرسه سعادت ابتدا به وسیله احمدخان دریابیگی حکمران وقت بوشهر و بنادر خلیج عجم و عمانات در راس بوشهر و نزدیک حسینیه (برحه کازرونی‌ها) تاسیس شد. در اولِ فعالیت، دریابیگی، منزل حاج محمد حسین صفر را که در راءس بوشهر و نزدیک حسینیه (برحه کازرونی‌ها) واقع گردیده بود، به خواسته تشکیل مدرسه اجاره کرد و به کودکانی که عموما تهیدست و بی‌قیم بودند، فراگیری اعطا کرد. آقایان محمد باقر بهبهانی، روحانی محمدحسین بهروزی و برادرش شیخ عبدالکریم به روزی از معلمان اول این مکتب بودند.
افتتاح مکتب سعادت بوشهر در بعد از ظهر پنج‌شنبه ۱۸ اسفند سال ۱۲۷۸ بین عده ای از مالک قلمان فیس عهده دار شد. از آن جهت که فرهنگ وتمدن دوستان خوب چشم به راه بهره‌برداری این مکتب بوده‌اند، مجله‌ی حبل‌المتین مراسم بهره‌برداری این مکتب و گزارش عمل‌های بعد را تماما منتشر می‌نموده است.
ساختمان نخستین مکتب در محله‌ی نیدی هر یکسری به دلیل وسعت مکان و حالت طبیعی خویش برای محصل ها پرجاذبه بود، ولی خالی از زحمت نیز نبود و ایاب و ذهاب حدود ۳ کیلومتری را برای اطفال که غالبا مستقر راءس شهر بودند، دربرگیرنده می شد که پرزحمت و ملال‌آور بود، به این جهت با حیث مساعد خیرخواهان و موافقت دریا بیگی، منزل‌ای در راءس شهر اجاره شد و نوباوه‌ها را به آن مکان انتقال دادند.
به جهت امداد‌های نقدی مظفرالدین سلطان که به درخواست دریابیگی فیس گرفت، این مکتب به به روزی مظفری جهانی شد. قید مظفری به جهت سیاست اداری دریا بیگی بوده میباشد که به اعتبار آن مراد میباشد از یاری‌های مالی و تدارکاتی مظفرالدین پادشاه قاجار سود گیرد، همچنان که حواله‌ی مبلغ یک هزار تومان از طرف پاد شاه قاجار به اداره گمرگ بوشهر جهت کامل شدن ساختمان مکتب تحویل داده گردیده بود که گویای این سیاست اداری بوده میباشد.
با این‌هم اکنون در اولِ دستور بعد از تاسیس مکتب روشن بختی، اهل یک محل بوشهر خیر فقط هیچ عکس العمل مثبتی نسبت به تشکیل مکتب نشان ندادند، بلکه در دوران دو ماهی که از تأسیس آن می‌سپری شد، یک نفر هم حاضر نشد فرزندش را به مکتب بفرستد. به این ترتیب، مکتب گزینه عیب گیری بدخواهان و بدگویان واقع شد. با این‌هم اکنون اسناد جان دار حکایت از جنب و جوش و کارایی گسترده‌ی علمی علم‌آموزان بعداز ورود و انتقال به ساختمان شهری داراست که با استقبال همگانی مواجه میگردد به گونه ای که برابر گزارش خبرنامه‌ی حبل‌المتین آمار محصل ها آن در سال ۱۲۷۹ تعداد ۶۳ نفر بوده میباشد.
گسترش یه خرده و کیفی مکتب موجب شد که خیرخواهان شهر در تفکر ساختمانی لایق باشند، به همین ادله مرحوم دریابیگی درصدد تهیه ساختمان در خارج شهر برآمد و قطعه زمینی به اندازه‌ی دو هکتار را برای تولید بنای نو مکتب درنظر گرفت. این ساختمان دربرگیرنده شش کلاس وسیع و یک تالار و چهار حیاط راهرو میباشد که امروزه گروه فرهنگی تاریخی مکتب بهروزی نامیده میگردد و سابقا متوسطه به روزی بوشهر بوده میباشد. ایجاد این سازه در سال ۱۲۸۰ خورشیدی به آخر رسید و محصل ها مکتب بعد از یک سال اقامت در ساختمان شهری بدین مکان پهناور و لایق انتقال یافتند.
اداره مناسب این نهاد آموزشی سبب شد تا سیل مشتاقان فکر و دانش بدین کانون بسط یابد به طوری که دو سال از قدمت این مکتب نگذشته بود که تعداد علم‌آموزان از هفتاد نفر به چهارصد و پنجاه نفر ارتقاء یافت. شعاع عمل‌های این مکتب، شهرهای نجف، کربلا، کاظمین و سامرا را نیز مشتمل بر می‌گردیده و آیتم دقت مرزو بوم‌های امارات، بحرین، آسیای میانه، کویت، زنگبار و هند را نیز قرار گرفته بوده میباشد.
زمان‌الدوله شیرازی درباب این مکتب در سال ۱۳۲۰ شعری می سراید که ابیات سه گانه آن را بر سنگ مرمر تثبیت و درج کردند و آن سنگ را بر دیوار دالان محل ورود مکتب قرار دادند. سنگی که هم‌در حال حاضر نیز تحت عنوان شناسنامه مکتب از آن حفظ می شود. جذاب اینجا میباشد که مصرع دوم بیت سوم این شعر ماده‌ی مورخ تاسیس مکتب به روزی را بر طبق حروف جمل نشان می دهد.
آمده این مدرسه قرین به سعادت، مجال بنمود فکر و ذکر کرد به مورخ گشت مروج علم ها را بارادت، نام به روزی نهاد با نیش از نه دانش و متانت هر دو کرد روبز یادت، شد چو بپا این سازه بیمن و خوشبختی
این مکتب با گذر از دشمنی‌توزی‌ها، بدبینی‌ها و با حمایت عالمان به یکی‌از قطب‌های مهم آموزشی آن زمانه در ایران تبدیل شد و بعد از یک قرن عمل روستا‌ها نفر سیاستمدار، شعر سرا، نویسنده، تاریخ، محقق و دانشمند علم ها انسانی از آن فارغ‌التحصیل شدند. مردم بوشهر به پاس تشکر از مکتب بهروزی و موسسان و معلمان آن روز ۱۸ اسفند سالروز تاسیس این مکتب را روز ملی بوشهر نامیدند. در آبان ماه ۱۳۷۸ کنگره صدمین سالگرد این مکتب در بوشهر برگزار شد که نتایج آن حضور اندیشمندان پهناور و تدوین کتاب‌های مهمی در زمینه‌ی مکتب به روزی بود. مکتب به روزی بوشهر در مورخ ۱۱ بهمن ۱۳۷۸ با شماره تثبیت ۲۵۷۸ به‌تیتر یکی از اثر ها ملی ایران به تثبیت رسیده میباشد.
